İkamet İzni veya Çalışma İzni ile Türkiye'de Vatandaşlık Kazanma (2025 Güncel)
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu (TVK) ile düzenlenmektedir. Bu kanun, yabancıların Türk vatandaşlığını kazanma yollarını ve bu yollara ilişkin şartları detaylı bir şekilde belirler. Bu makalede, özellikle Türkiye'de ikamet izni veya çalışma izni ile yasal olarak bulunan yabancıların vatandaşlık başvuru süreçleri ve şartları, TVK hükümleri doğrultusunda detaylı bir şekilde ele alınmaktadır.
Vatandaşlık Kazanma Yolları ve İkamet/Çalışma İzninin Rolü:
TVK'da yabancıların Türk vatandaşlığını kazanabileceği çeşitli yollar bulunmaktadır. İkamet izni ve çalışma izni, özellikle "sonradan kazanma (genel hükümlerle)" ve bazı durumlarda "istisnai olarak kazanma" yollarında önemli bir rol oynar.
- Doğumla Kazanma (TVK m. 1): Türk vatandaşı ana veya babadan doğan çocuklar, doğumlarından itibaren Türk vatandaşı olurlar. İkamet veya çalışma izninin bu durumda bir etkisi yoktur.
- Sonradan Kazanma (Genel Hükümlerle) (TVK m. 10): Bu yol, ikamet izni ile doğrudan ilişkilidir. Başvuru için Türkiye'de kesintisiz beş yıl ikamet etmiş olmak şartı aranır. Bu beş yıllık sürenin yasal ikamet izni ile geçirilmesi gerekmektedir. Çalışma izni de bu beş yıllık sürenin hesabına dahil edilebilir, zira çalışma izni aynı zamanda bir ikamet izni türüdür.( Aynı anda hem çalışma izni hem de ikamet izni alan şahıslar açısından bu durum gecerlidir. Bu durumda da sürenin hesaplanmasında sadece biri hesaplanır.)
- İstisnai Olarak Kazanma (TVK m. 12): Bu yol, genellikle Türkiye'ye önemli katkıları olan veya olacağı düşünülen kişilere yöneliktir. Bu kapsamda, Türkiye'de önemli yatırımlar yapmış, bilimsel, teknolojik, ekonomik, sportif veya kültürel alanlarda üstün hizmetleri bulunan kişiler Bakanlar Kurulu kararıyla vatandaşlık kazanabilirler. Bu durumlarda, ikamet veya çalışma izni tek başına yeterli olmasa da, Türkiye ile kurulan bağın ve katkının göstergesi olarak değerlendirilebilir. Özellikle büyük yatırımlar yapan ve istihdam yaratan yabancılar için bu yol daha uygundur.
- Evlenme Yoluyla Kazanma (TVK m. 16): Bir Türk vatandaşı ile en az üç yıl evli olan ve aile birliği içinde yaşayan yabancılar, belirli şartları taşımaları halinde Türk vatandaşlığına başvurabilirler. Bu durumda, ikamet izni gereklidir ancak evlilik süresi de önemli bir faktördür.
İkamet/Çalışma İzni ile Sonradan Kazanma (TVK m. 10):
Bu, Türkiye'de ikamet veya çalışma izni ile bulunan yabancılar için en yaygın vatandaşlık kazanma yoludur. Başvuru için aşağıdaki şartların eksiksiz sağlanması gerekmektedir:
- Ergin ve Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmak: Kendi milli kanununa, vatansız ise 4721 sayılı Türk Medeni Kanununa göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak.
- Türkiye'de Kesintisiz Beş Yıl İkamet Etmiş Olmak: Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye'de kesintisiz beş yıl ikamet etmiş olmak. Bu, yasal bir ikamet izni ile Türkiye'de bulunmak anlamına gelir. Çalışma izni de bir ikamet izni türü olduğundan, çalışma izni ile geçirilen süreler de bu beş yıllık süreye dahil edilir. Ancak, kısa süreli yurt dışı çıkışları (toplamda 6 ayı geçmemek kaydıyla) bu kesintiyi bozmaz. Yurt dışında geçirilen süreler bu 5 yıllık süreden sayılmaz.
- Türkiye'de Yerleşmeye Karar Verdiğini Davranışları ile Teyit Etmek: Türkiye'de kalıcı olarak yaşamaya niyetli olduğunu gösteren davranışlarda bulunmak. Bu, Türkiye'de taşınmaz edinmek, iş kurmak, yatırım yapmak, aile kurmak, çocuklarını Türk okullarına göndermek gibi durumlarla teyit edilebilir.
- İyi Ahlak Sahibi Olmak: Toplum tarafından genel olarak kabul gören ahlak kurallarına uygun davranışlar sergilemek. Adli sicil kaydı bu konuda önemli bir göstergedir.
- Genel Sağlık Bakımından Tehlike Teşkil Eden Bir Durumu Bulunmamak: Bulaşıcı hastalıklar gibi kamu sağlığını tehdit eden bir durumunun olmaması.
- Türkçe Konuşabilmek: Günlük yaşamını idame ettirebilecek düzeyde Türkçe konuşabilmek. Bu, sözlü bir mülakatla değerlendirilir.
- Geçimini Sağlayacak Gelire veya Mesleğe Sahip Olmak: Kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin geçimini sağlayacak yeterli bir gelir kaynağına veya mesleğe sahip olmak. Çalışma izni bu durumu gösteren önemli bir belgedir.
İstisnai Olarak Kazanma (TVK m. 12) ve İkamet/Çalışma İzninin Önemi:
İstisnai vatandaşlık kazanımında, ikamet veya çalışma izni tek başına yeterli olmasa da, başvuru sahibinin Türkiye ile olan bağını ve ülkeye katkısını göstermesi açısından önemlidir. Özellikle büyük yatırımlar yapan ve bu yatırımlar sayesinde istihdam yaratan yabancılar için bu yol daha uygundur. Bu kişiler, Bakanlığın teklifi ve Cumhurbaşkanı kararıyla vatandaşlık kazanabilirler.
Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler:
Vatandaşlık başvurusu, yabancının ikamet ettiği ildeki İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü'ne yapılır. Başvuru için gerekli belgeler, başvuru türüne göre değişiklik göstermekle birlikte genel olarak aşağıdaki belgeler istenir:
- Başvuru Formu: İlgili müdürlükten temin edilir.
- Pasaport veya Pasaport Yerine Geçen Belge: Noter onaylı örneği.
- İkamet İzni Belgesi: Varsa, geçerli ikamet izninin örneği.
- Çalışma İzni Belgesi (Varsa): Çalışma izninin örneği.
- Kimlik Bilgilerini Gösteren Belge: Doğum belgesi, nüfus kayıt örneği vb.
- Evlilik Belgesi (Evli ise): Noter onaylı örneği.
- Fotoğraf: Biyometrik.
- Türkçe Dil Yeterlilik Belgesi: Gerekli hallerde.
- Gelir Durumunu Gösteren Belgeler: Maaş bordrosu, banka hesap dökümleri, vergi levhası (iş sahibi ise) vb.
- Adli Sicil Kaydı: Hem kendi ülkesinden hem de Türkiye'den alınmış.
Önemli Notlar:
- Kesintisizlik: Beş yıllık ikamet süresinin kesintisiz olması çok önemlidir. Kısa süreli yurt dışı çıkışları (toplamda 6 ayı geçmemek kaydıyla) bu kesintiyi bozmaz.
- Yasal İkamet: İkamet süresinin yasal bir ikamet izni (veya çalışma izni) ile geçirilmesi gerekmektedir. Kaçak olarak geçirilen süreler hesaba katılmaz.
- Başvuru Süreci: Başvuru süreci uzun ve karmaşık olabilir. Bu nedenle, bir avukata danışarak profesyonel destek almak faydalı olabilir.
- Güncel Bilgiler: Başvuru süreci ve istenen belgeler zaman zaman güncellenebilir. Bu nedenle, başvuru yapmadan önce ilgili müdürlükten güncel bilgileri almak önemlidir.
Sonuç:
Türkiye'de ikamet veya çalışma izni ile bulunan yabancılar, belirli şartları sağladıkları takdirde Türk vatandaşlığına başvurabilirler.
"Başvurunuzun olumsu sonuçlanması için eksizsiz bir şekilde başvurulması gerekmektedir. Başvuru aşamasında sorun yaşamamak için bizimle iletişime geçebilirsiniz."
