Asliye Ceza Mahkemesi Nedir? Görevleri Nelerdir?
Türk ceza yargı sisteminde, suçun türüne ve ağırlığına göre farklı mahkemeler görev yapar. Bu mahkemelerden biri de Asliye Ceza Mahkemesidir. Ağır ceza mahkemesinin baktığı çok ağır suçlar dışındaki ceza davaları genellikle asliye ceza mahkemesinde görülür. Peki, asliye ceza mahkemesi tam olarak nedir ve hangi görevleri üstlenir?
Asliye Ceza Mahkemesi Nedir?
Asliye Ceza Mahkemesi, daha hafif suçlara ve alt sınırı genellikle beş yıldan az hapis cezası öngörülen suçlara bakan ilk derece ceza mahkemesidir. Tek hakimlidir; yani yargılamayı bir hâkim yürütür.
Asliye Ceza Mahkemesinin Görevleri Nelerdir?
Asliye ceza mahkemesi, Türk Ceza Kanunu ve özel ceza yasalarında yer alan bazı suçlara ilişkin davalara bakmakla görevlidir. Görev alanı, 5235 sayılı Kanun’un 11. maddesi ile belirlenmiştir.
Genel Olarak Asliye Ceza Mahkemesinin Baktığı Suçlar:
-
Kasten yaralama (basit nitelikli, ölüm veya ağır yaralama yoksa)
-
Tehdit, hakaret, kişilerin huzur ve sükûnunu bozma
-
Taksirle yaralama
-
Basit hırsızlık (belirli sınırlar içindeyse)
-
Dolandırıcılık (nitelikli olmayan)
-
Alkol veya uyuşturucu etkisi altında araç kullanma
-
Trafik güvenliğini tehlikeye sokma
-
Resmî belgeyi bozma, yok etme, gizleme
-
Mala zarar verme
-
Aile içi şiddet kapsamında değerlendirilen bazı eylemler
-
Vergi usulsüzlüğü, bazı ekonomik suçlar
-
Çek kanununa muhalefet, adli para cezası gerektiren bazı suçlar
Asliye Ceza Mahkemesinin Özellikleri
-
Tek Hâkimlidir: Karar ve yargılama tek hâkim tarafından yapılır.
-
İlk Derece Mahkemesidir: Cezai yargılamanın ilk adımıdır.
-
Temyiz Merci: Mahkeme kararlarına karşı önce istinaf (bölge adliye mahkemesi), sonra da gerekli durumlarda Yargıtay yolu açıktır.
Görev Ayrımı: Asliye Ceza ve Ağır Ceza Mahkemesi
Kriter |
Asliye Ceza Mahkemesi |
Ağır Ceza Mahkemesi |
Yargılayacağı Suçlar |
Daha hafif suçlar (genelde 5 yıl altı hapis) |
Ağır suçlar (5 yıl ve üzeri hapis tehdidi olan) |
Yargılamayı Yapan |
Tek hâkim |
3 hâkim (başkan + 2 üye) |
Örnek Suçlar |
Hakaret, yaralama, trafik suçları |
Adam öldürme, cinsel saldırı, örgüt suçu |
Sonuç
Asliye Ceza Mahkemesi, ceza adalet sisteminin temel yapı taşlarından biridir. Görevi, daha hafif suçlarda hızlı ve etkili bir şekilde yargılama yaparak adaletin tecellisini sağlamaktır. Bu nedenle, bireylerin temel haklarının korunmasında önemli bir işlevi vardır. Ceza davası ile karşı karşıya kalan bireylerin süreci doğru takip edebilmesi için bir ceza avukatından destek alması da son derece önemlidir.